Pomnikowy dąb szypułkowy “Madej” z Lubiechowa Dolnego.

Stopa w rozmiarze szypułkowym.

LUBIECHÓW DOLNY

Lubiechów Dolny to wieś położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Cedynia. Miejscowość znajduje się na granicy Żuław Cedyńskich i Puszczy Piaskowej, na południowym skraju krawędzi Doliny Dolnej Odry. W tym i następnym artykule, opiszę rosnące w Lubiechowie Dolnym 2 pomnikowe dęby szypułkowe, ale zanim rozpocznę opisywać pierwsze drzewo, jeszcze kilka zdań na temat Lubiechowa Górnego, od którego treehunterzy rozpoczęli drugi dzień wyprawy lubusko-zachodniopomorskiej w sierpniu 2022 roku.

LUBIECHÓW GÓRNY

Lubiechów Górny sąsiaduje z Lubiechowem Dolnym, jest położony od niego w odległości około 2 km na wschód i znajduje się na terenie tej samej gminy oraz powiatu.

W Lubiechowie Górnym znajduje się kościół filialny pw. św. Józefa Robotnika z II połowy XIII wieku, należący do parafii w Czachowie. Świątynia została zbudowana z ciosów kamiennych na planie prostokąta, w XV w. dobudowano wysoką, ceglaną wieżę nadbudowaną nad zachodnią częścią nawy. 

Wieża składa się z trzech członów, szerokiej podstawy na planie prostokąta, smukłej czworobocznej kondygnacji oraz ośmiobocznego członu nakrytego hełmem dzwonowym. 

O tajemnicach kościoła warto obejrzeć film na serwisie YouTube, o których opowiada Ryszard Matecki – dyrektor Muzeum Regionalnego w Cedyni. ⇓

W dolnej partii monumentalnego ostrołukowego portalu symbol murarski szachownicy o niewyjaśnionym wciąż znaczeniu. W Lubiechowie Górnym rozgrywa się epizod akcji książki Zbigniewa Nienackiego “Księga Strachów” z serii powieści przygodowych dla młodzieży o Panu Samochodziku. Wiąże się on właśnie ze znakiem szachownicy.

Źródło: Wikipedia

Gdy odjeżdżaliśmy spod kościoła, zwróciłem jeszcze uwagę na urokliwą figurkę aniołka.

Ponownie wracam do Lubiechowa Dolnego, na północne rewiry miejscowości. Przez wieś przebiega DK125 o długości 34,092 km łącząca wieś przygraniczną Bielinek z Cedynią i Moryniem oraz dalej z drogą krajową nr 31. W tym miejscu przecina obniżenie terenu (wąwóz).

Po wschodniej stronie drogi z Lubiechowa Dolnego w kierunku Bielinka; na stromej skarpie przy drodze, rośnie bardzo ciekawy egzemplarz dębu szypułkowego, którego podstawa jest podparta ceglanym murkiem.

Na podstawie uchwały Nr XXVIII/227/2013 Rady Miejskiej w Cedyni z dnia 7 listopada 2013 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody, drzewo zostało powołane na pomnik przyrody.

Obecnie murek, który częściowo został przysłonięty przez niską roślinność, kształtem przypomina wannę, z której “wylewa” się tkanka drzewna z wyjątkowo rozbudowanej podstawy pnia.

Drzewo znajduje się na wykazie pomników przyrody ożywionej woj. zachodniopomorskiego w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Dąb_szypułkowy_Madej_w_Lubiechowie_Dolnym ). Według zawartych w nim informacji, obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 499 cm, wysokość okazu 23 metry.

Już sam widok drzewa, które “moczy” swoje rozrośnięte napływy korzeniowe w ceglanej “wannie”, sprawia niezwykłe i intrygujące wrażenie, ale to jest dopiero wstęp do fascynującego świata tego dębu.

Gdy oglądamy drzewo po drugiej stronie drogi, a więc z pewnej odległości i spojrzymy na cały ceglany murek oraz podstawę pnia okazu, to dostrzeżemy Wielką Szypułkową Stopę, która nie mieści się już w ceglanym bucie. ;))  

O ile najbardziej kojarzona Wielka Stopa jest opisywana jako mityczne zwierzę, która według niepotwierdzonych relacji żyje w Górach Skalistych i w sąsiednich regionach, o tyle Wielka Szypułkowa Stopa jest prawdziwa i ukryła się w wąwozie na północy Lubiechowa Dolnego. ;))

Gdy zajarzymy w piętę Wielkiej Szypułkowej Stopy to zauważymy “coś” przypominające kadr z filmu “The Thing” z Kurtem Russellem z 1982 roku. Jeżeli ktoś z Czytelników oglądał film “Coś”, to proszę sobie przypomnieć fragment, w którym do klatki z psami został przyprowadzony inny pies, który błąkał się po całej stacji naukowej. Gdy to “coś” zaatakowało psy, przez moment wyglądało jako to “coś” ukryte w pięcie dębu. Czasami mam dziwne skojarzenia. ;))  

Dzięki tak niebywałemu połączeniu napływów korzeniowych i ceglanego murku, dąb ten jest jednym z najbardziej oryginalnych drzew, jakie do tej pory miałem okazję oglądać i podziwiać. Drzewu nadano imię “Madej”.

W opracowaniu z 15 listopada 2021 roku “Analiza stanu zachowania najgrubszych dębów powiatu gryfińskiego” KRZYSZTOFA JANKOWSKIEGO i MARTY KLIMOWICZ z Pracowni Przyrodniczej “Sosenka”, znajdują się najbardziej aktualne informacje dotyczące “Madeja”.

“Jest to jedno z najbardziej znanych i łatwo dostępnych drzew spośród okazów wymienianych w niniejszym opracowaniu. Imponujący egzemplarz wyrasta na stromej skarpie i jest wzmocniony spoinowanym murkiem oporowym zbudowanym z cegły klinkierowej wykonanym najprawdopodobniej podczas poszerzania drogi w czasach przed II wojną światową.

Z uwagi na to, że mur po dwóch stronach nie ma strzępi, należy wnioskować, że jego budowa była celowa – dla ochrony rosnącego wówczas dębu (Cykalewicz, materiały niepublikowane). Drzewo wykształciło szeroką i rozłożystą koronę, nisko osadzoną, ale w centralnej części wyraźnie lukowatą.

Siedlisko ozorka dębowego (Fistulina hepatica), którego owocniki występują na pniu na kilku poziomach. Aktualnie drzewo w odziomkowej części oblewa tkankami drzewnymi zwieńczenie muru.”

W opracowaniu tym, znajdują się też aktualne wymiary dębu. Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 599 cm (warto zwrócić uwagę, że pomiar obwodu pierśnicowego pnia jest w tym przypadku bardzo utrudniony z uwagi na znaczną pochyłość terenu i związaną z nią, dużą trudność w objęciu pnia drzewa taśmą na poziomie pierśnicy), wysokość 22,2 m. Pomiary zostały wykonane 08.10.2021 r.

Gdy staniemy na górze przy pniu drzewa, Wielka Stopa Szypułkowa “chowa” się i wówczas pień dębu nie wyróżnia się niczym szczególnym, poza masywnością i grubością. 

P O D S U M O W A N I E

1) W północnej części Lubiechowa Dolnego (woj. zachodniopomorskie, powiat gryfiński, gmina Cedynia), po wschodniej stronie drogi w kierunku Bielinka; na stromej skarpie przy drodze rośnie pomnikowy dąb szypułkowy “Madej”, którego obwód pierśnicowy pnia wynosi 599 cm, wysokość 22,2 m (dane aktualne na 08.10.2021 r.). Pomiary zostały wykonane przez Krzysztofa Jankowskiego i Martę Klimowicz z Pracowni Przyrodniczej “Sosenka”.

2) W celu utrzymania odpowiedniej statyki, dąb wykształcił monstrualne napływy korzeniowe. Drzewo w odziomkowej części oblewa tkankami drzewnymi zwieńczenie muru. Całość wygląda jak ogromna stopa, która nie mieści się już w ceglanym bucie (wannie). Stan zdrowotny okazu jest zadowalający, ale notuje się w nim obecność m. in. ozorka dębowego, którego owocniki występują na pniu na kilku poziomach.

3) Z uwagi na tak oryginalną podstawę pnia, dąb szypułkowy “Madej” należy uznać za jedną z największych ciekawostek dendrologicznych, nie tylko w skali woj. zachodniopomorskiego, ale również na terenie kraju. Drugi wpis o pomnikowych drzewach Lubiechowa Dolnego, będzie dotyczył dębu “Pietrek”, który również jest pięknym, dorodnym i cennym okazem.