Najgrubszy platan klonolistny na Dolnym Śląsku z Budzicza.
Monstrualny i delikatny.
Budzicz to niewielka wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Prusice. Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków Budzicza wpisany jest:
park dworski, z połowy XIX w.
W ewidencji zabytków znalazły się zabudowania gospodarcze dawnego folwarku (stodoła, obory, spichlerz, stajnia) oraz mur otaczający park i dwie bramy pałacowe.
Park ma niewielką powierzchnię – około 3,6 ha i został założony w XIX w. Z inicjatywy mieszkańców wsi założono w 2008 r. Stowarzyszenie Organizacji Pozarządowej „Młodzież z Budzicza” pod przewodnictwem W. Świerkowskiego. Stowarzyszenie działało na rzecz poprawy życia i wizerunku wsi.
Dotychczas wybudowano chodnik, uporządkowano świetlicę i plac zabaw. Corocznie organizowano też Biesiadę Sernikową, na której można było spróbować pysznych i słynnych serników z Budzicza. W dniu 7 lutego 2020 roku rozwiązano Stowarzyszenie. W parku moją uwagę zwróciły m.in. oryginalne, drewniane ławki.
Na jego terenie porozstawiano tablice informacyjne (przystanki), na których możemy zapoznać się z historią parku, jego infrastrukturą oraz z opisem parkowej dendroflory. Tablice są już nadgryzione zębem czasu i sprawiają wrażenie nieco zapomnianych. Stanowią one fragment ścieżki edukacyjnej w ramach programu “Rewitalizacja założenia parkowego w miejscowości Budzicz”.
To właśnie w tym niewielkim powierzchniowo parku rośnie unikatowy platan klonolistny – jeden z najgrubszych w Polsce, a na pewno najgrubszy na terenie województwa dolnośląskiego. Rośnie stosunkowo blisko od wejścia do parku i wręcz “przygniata” na dzień dobry swoim kolosalnym pniem.
Na tablicy informacyjnej o platanie(którą ustawiono w pobliżu pomnikowego wiązu zamiast platana) możemy przeczytać, że drzewo zostało objęte ochroną pomnikową 10.03.1995 r. na podstawie uchwały nr IX/83/95. Jest to najcenniejsze przyrodniczo drzewo występujące w założeniu parkowym i prawdopodobnie powstałe z 5 zrośniętych pni.
Dalej – według informacji z tablicy – obwód pnia drzewa wynosi 920 cm,przy wysokości 39 metrów. W następnych wierszach zawarto ogólne informacje o gatunku drzewa jakim jest platan klonolistny. Ogromny platan jest też odnotowany w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Platan_klonolistny_w_Budziczu ).
OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA
Jadąc na misję dendrometryczną do Budzicza nie mogłem się doczekać, kiedy wreszcie zmierzę olbrzyma i byłem bardzo ciekawy, czy będę musiał wyciągnąć miarkę na ponad 900 cm. Marek (pomniki-przyrody.pl) i Jego małżonka Magda uwiecznili na fotografiach treehuntera w akcji. ;))
Zmierzenie obwodu pnia platana w Budziczu miało nam dać ostateczną odpowiedź na pytanie – który dolnośląski platan klonolistny jest najgrubszy, bowiem z rana – na początku wycieczki, zmierzyłem też olbrzyma z Brzegu Dolnego (o którym również wkrótce napiszę) i który stał w kolejce po miano najgrubszego przedstawiciela tego gatunku na Dolnym Śląsku. Teraz już wiemy, że platan w Budziczu jest zdecydowanie najgrubszy.
Aktualny obwód pierśnicowy pnia platana z Budzicza wynosi aż 926 cm,co bez żadnych wątpliwości plasuje go na pierwszym miejscu wśród platanów klonolistnych rosnących na terenie woj. dolnośląskiego.Jest to też jeden z najgrubszych platanów rosnących na terenie Polski.W wyniku wyłamania się części wierzchołkowych konarów, wysokość platana zmniejszyła się z 39 do 29 metrów.
Mając na uwadze pomiary obwodów pni najgrubszych drzew zgodnie z zasadami dendrometrii, platan w Budziczu jest grubszy od słynnego dębu “Bliźniak” z Przysiółka “Wesółka” za Twardogórą (906 cm obwodu pnia na wysokości 100 cm nad gruntem) i “Racławickiej” lipy z Grodźca (902,50 cm na wysokości 50 cm nad gruntem). Czyli można przyjąć, że prawdopodobnie w Budziczu mamy do czynienia z najgrubszym obecnie drzewem na Dolnym Śląsku.
Jak podają autorzy albumu “Drzewa Polski. Najstarsze. Najgrubsze. Najsłynniejsze”, “Drzewo to odznacza się dość typowym dla sędziwych przedstawicieli swego gatunku pokrojem – z krótkiego, beczkowatego pnia na wysokości ok. 4 m wyrastają liczne konary skierowane pionowo ku górze. Wnętrze pnia jest prawdopodobnie w znacznej części rozłożone przez grzyby o czym świadczą otwory prowadzące do dziupli”.
Obecnie we wnętrzu drzewa spokojnie może się zmieścić tuzin ludzi. Według autorów wspomnianego albumu, w 2013 roku drzewo mierzyło w obwodzie pierśnicowym pnia 897 cma jego wysokość miała wówczas 29 m.Wiek okazu oszacowano na 200 lat, zatem w 2021 roku można mu dodać 8 lat (łącznie 208 lat).
Stany – techniczny i zdrowotny takiego olbrzyma nie należą do dobrych, niemniej ogromny platan co roku, całkiem obficie pokrywa się liśćmi, co wciąż świadczy o jego żywotności i waleczności. Wycieczka do Budzicza to pozycja obowiązkowa dla każdego miłośnika sędziwego drzewostanu. Dopiero stając przy pniu takiego kolosa możemy poczuć jego potęgę. Tego uczucia nie da nam żadna fotografia.
PODSUMOWANIE
1) W Budziczu (woj. dolnośląskie, powiat trzebnicki, gmina Prusice) na terenie zabytkowego i niewielkiego powierzchniowo parku przypałacowego (3,6 ha) rośnie najgrubszy w województwie dolnośląskim platan klonolistny i jeden z najgrubszych osobników tego gatunku w kraju. Prawdopodobnie drzewo stanowi zrost 5 pni, ale w świetle zasad obowiązujących w dendrometrii, może być traktowany jako pojedynczy okaz. Platan uhonorowano statusem pomnika przyrody, na jego pniu odnajdziemy stosowną tabliczkę.
2) Aktualny obwód pierśnicowy pnia giganta z Budzicza wynosi 926 cm, wysokość 29 metrów, szacowany wiek 208 lat. Pień drzewa jest w znacznej części wypróchniały i rozłożony przez grzyby (w jego wnętrzu może się zmieścić kilkanaście osób), w koronie widać liczne ubytki, posusz i wyłamania konarów oraz gałęzi. Mimo tego, stan zdrowotny drzewa jest zadowalający, o czym świadczy dość gęste ulistnienie jego korony w sezonie wegetacyjnym.
3) Z uwagi na swoje monstrualne rozmiary, drzewo to jest bardzo łatwe do odnalezienia. Emanuje od niego zarówno ogrom i moc, ale też wielka delikatność. Patrząc na pusty pień olbrzyma, człowiek może podziwiać i zastanawiać się nad skomplikowaną budową drzewa (i drewna), której poszczególne elementy i składniki decydują o jego właściwościach mechanicznych (wytrzymałościowych) i fizycznych. Platan z Budzicza na tle znacznie chudszych, dendrologicznych sąsiadów wygląda jak “dendrozaur” przybyły tu z innej ery.
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje.AkceptujęOdrzucićWięcej
Polityka prywatności & Cookies
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
2 KOMENTARZE