Aleja Jana Kochanowskiego to arteria komunikacyjna we Wrocławiu (w latach 2011 – 2019 fragment drogi krajowej nr 98), łącząca południowe rejony miasta z trasą wylotową przez dzielnicę Psie Pole (i osiedle Psie Pole), Oleśnicę w stronę Warszawy. Przebiega – w przybliżeniu południkowo – w całości po Wielkiej Wyspie, łącząc most Szczytnicki z mostami Jagiellońskimi.
Przy budynkach mieszkalnych nr 7-9, a więc w początkowej części arterii rośnie wyjątkowy dąb szypułkowy, chyba jedyny ulokowany w tak niekonwencjonalny sposób w całym mieście. Póki co, nie znalazłem drugiego starego drzewa, które zostało wkomponowane w schody prowadzące na pierwsze piętro budynku.
Drzewo pokazał mi niestrudzony treehunter Wielkiej WyspyLeszek Linkiewicz, który stoi przy drzewie na jednym ze zdjęć. Pomimo, że stary dąb jest na tyle duży, że bez problemu można go zauważyć, raczej mało kto zwraca na niego uwagę.
OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA
Ponieważ na pniu drzewa widnieją zgrubienia na wysokości pierśnicy, które zawyżają pomiar obwodu pierśnicowego pnia, wykonałem dwa pomiary obwodu pnia. Na wysokości pierśnicy wynosi on 504 cm, a w najwęższym miejscu, które znajduje się 50 cm nad gruntem – 500 cm.
Pięciometrowy okaz dębu szypułkowego rosnący tuż przy budynku mieszkalnym to naprawdę duży sąsiad. Wydawać by się mogło, patrząc tylko na wybrane, zdrowe fragmenty zewnętrznej części pnia drzewa, że mamy tu do czynienia z silnym, mocarnym osobnikiem.
Przychodząc do mieszkania można przywitać się z drzewem, przybić mu piątkę na powitanie, albo życzyć pomyślnego dnia, kiedy wychodzimy. To niestety koniec dobrych, czy też obojętnych informacji dotyczących dębu, bowiem prawda o dalszych losach drzewa zapisana jest w jego pniu i koronie.
We wrześniu 2020 roku, kiedy odwiedziłem drzewo, zauważyłem liczne owocniki grzybów pasożytniczych, którego skupiska wyrosły przy jego pniu. To wachlarzowiec olbrzymi – jeden z największych grzybów nadrzewnych, którego pojedyncze rozety osiągają wagę do kilkunastu, a skupienia owocników przy jednym pniu do kilkudziesięciu kilogramów.
Wachlarzowiec olbrzymi jako słaby, fakultatywny pasożyt, a potem saprofit powoduje białą zgniliznę drewna. Jako pasożyt poraża najpierw korzenie drzewa lub krzewu, znacznie później pień i gałęzie.
Zakażenie wachlarzowcem olbrzymim objawia się przerzedzeniem korony wskutek upośledzenia pracy korzeni, a w konsekwencji odcięcia organów nadziemnych od wody i soli mineralnych z gruntu. Śmierć gospodarza następuje zazwyczaj w chwili rozpadu korzeni bocznych.
Pień posiada widoczne zgrubienia w dolnej części, a wokół niego można zauważyć sypiący się mursz drzewny, co świadczy o rozkładzie wewnętrznym drewna. Jest to jedna z najpoważniejszych wad drewna. Pozostało jeszcze obejrzeć koronę.
I tu wszelki optymizm się kończy, bowiem żywot drzewa też się kończy. Korona jest bardzo silnie przerzedzona, wykonywano w niej zabiegi, polegające m.in. na przycięciu części wierzchołkowych i usunięciu kilku grubszych konarów. Drzewo usycha, martwa część korony dominuje nad resztkami żywej.
Nie wiem, czy grzyb jest tu głównym winowajcą, który wysysa życie z drzewa, czy w pewnym stopniu przyczyniły się też do tego procesu warunki siedliskowe i glebowe, bowiem strefa życia drzewa (a zwłaszcza korzeniowa) jest tu silnie ograniczona, stłamszona i zabudowana.
I tak co roku, na resztkach wiązek przewodzących, stary dąb próbuje resztkami sił zazielenić się przez kolejny sezon, wypuścić kępki listków, dać sygnał, że jeszcze żyje. Jednak w ciągu ostatnich kilku lat, drzewo bardzo mocno podupadło na zdrowiu. Prawdopodobnie zostanie wycięte ze względów bezpieczeństwa, które w tym przypadku są uzasadnione. Przejeżdżałem Al. Kochanowskiego w ostatnią niedzielę, 11 kwietnia. Dąb jeszcze stał na straży budynku i otaczających go schodów. Przemijanie jest mu bardzo bliskie…
PODSUMOWANIE
1) We Wrocławiu przy początkowych budynkach zlokalizowanych na Al. Kochanowskiego (teren Wielkiej Wyspy) rośnie dąb szypułkowy, oryginalnie wkomponowany w schody prowadzące na pierwsze piętro mieszkania, którego obwód pnia na wysokości 50 cm nad gruntem mierzy 500 cm. Drzewo nie jest pomnikiem przyrody. Niestety, stan zdrowotny dębu jest bardzo zły.
2) Poza niekorzystnymi warunkami glebowymi i ograniczonej strefy życia (bliskość budynku, betonowy chodnik), drzewo od wielu lat jest zaatakowane przez grzyba – wachlarzowca olbrzymiego, który systematycznie odcina organy nadziemne od wody i soli mineralnych z gruntu.
3) W efekcie przeważająca część korony dębu jest martwa, drzewo co roku wypuszcza coraz mniej liści i po prostu znajduje się w zaawansowanej fazie zamierania. Nie znalazłem o nim żadnego artykułu i dlatego postanowiłem go opisać jako ciekawostkę i hołd dla umierającego olbrzyma, który przemija wśród schodów w zapomnieniu…
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje.AkceptujęOdrzucićWięcej
Polityka prywatności & Cookies
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
2 KOMENTARZE